431- CHÁNH NIỆM TỈNH GIÁC

 

431- CHÁNH NIỆM TỈNH GIÁC

(01:37:36) Phật tử Hiển: Con xin được lạy một lạy. Trước khi con mở lời hỏi câu hỏi này, thì đầu tiên cho con được xin Thầy (…​) rồi bây giờ con vào câu hỏi …​ Thì từ khi con bắt đầu được đọc chi tiết về Ngũ Giới, thì đại loại là có những ải con qua được, có những ải con không qua được. Bây giờ tạm thời con xin kể lại, không sát sinh ăn thịt chúng sinh, không trộm cắp dù lớn dù nhỏ, không tà dâm, trong cái giới không nói dối thì có bốn phần (nói dối, thêu dệt, ác ngữ…​). Tám ải thì nếu không qua được, có nghĩa là con người (…​). Từ ngày con đọc sách đạo đức thì con biết là con là người (…​) Tại sao con qua khó quá, vẫn sát sinh, ăn thịt chúng sinh.

Từ lúc gặp Trưởng lão, sau đó một năm thì con bắt đầu ăn chay, cho đến bây giờ con vẫn giữ được, tuy là còn thoáng khởi niệm ăn mặn, cái khoản này là vợ con ngồi trước mặt (…​) chim xào, cá (…​), nhưng mà con vẫn kẹt được. Tại vì con biết đây là làm khổ người khác (…​). Con làm giám sát, có khoảng một đội chừng (…​), có những lúc con phải ký khống để ăn cắp của (…​), thì từ ngày con đọc bắt đầu con bỏ (…​), buôn bán làm ăn nói chung là đủ cơm rau cháo qua ngày. (…​) Từ trước khi gặp Thầy, hôm xưa là bố con ở nhà là có dặn con không được uống rượu, vì năm xưa có quy y bên Đại thừa, à nói chung là nhắm giới nào giữ được thì ráng mà giữ.

Tính con rất ghét như là chuyện một thì nói hai, ba hay nói mười. Cũng như là chuyện đúng mười mà lại nói nhỏ lại một giống như mười, hay có lớn mà lại nói không…​, thì đó cũng là thêu dệt. Nhưng mà con còn hai ải cuối cùng là con chưa qua được, (…​) Là đệ tử Phật, mà tại sao con không qua được cái ải dâm dục, và cái ải vọng ngữ. Những hôm mà (…​) con giữ tâm được thanh tịnh, có khi một tuần, hai tháng, ba tháng (…​) con đọc sách của Thầy con thấy sáng, đọc hiểu, mà mình giống như là thấu tim gan, thấu vào tận xương tủy. Nhưng rồi như là do con còn có gia đình, do đó vẫn phải sống cuộc sống vật chất. Nhưng mà sau khi như vậy, thì bắt đầu con đọc sách của Thầy, kiểu như là tâm vẫn còn rất khao khát cái đạo đức nhân bản - nhân quả cũng như là giải thoát (…​) mà tại sao con qua ải khó quá (…​) xin Thầy chỉ dạy cho con (…​)

Giống như là xưa bố con la con một điều gì (…​), giống như là người ta lấy búa bổ đầu (…​) Vì còn có hai cái ải thì con chưa dám quy y Thầy, quy y Phật. Để (…​) giải thoát đó. Thì (…​) nghe Ngũ Giới xong là về con khổ tâm dữ lắm. Tức là đầu tiên là mình lừa đảo, thành ra từ ngày con gặp Thầy con chưa dám quy y. Con nghĩ là con phải vượt qua ải cuối cùng là ải dâm dục trước đã, không nói lời (…​) sân giận lên.

Cũng có vì chắc là con buôn bán ở bên ngoài chợ búa quen, nhiều khi con điều hành đội bán hàng, nhưng mà bây giờ xin nghỉ đó, nhưng mà khách hàng không trả nợ, hay là người ta hẹn hôm nay tới, tuần sau tới, tới hoài bắt đầu con nói những cái từ thiếu văn hóa, thành ra nó quơ thành cái nghiệp nặng hết.

Còn bây giờ con muốn vượt qua hai cái ải này để trở thành một người có đủ, được quy y thành đệ tử của Trưởng lão, nhìn lên tượng Phật Thích Ca mà không phải xấu hổ. Đứng nhìn Phật, bà con, hàng xóm hoặc thí dụ con đi trong Tu viện nhìn tất cả Phật tử, mà con vẫn chưa qua ải, chưa phải người có đạo đức. Con xin Thầy dạy lại để con tiếp tục thực hành …​

(1:42:39) Trưởng lão: Còn hai cái khó khăn mà con chưa có vượt qua được, thì đó là con thiếu cái sức bình tĩnh, thiếu sức bình tĩnh con. Con phải tập Chánh Niệm Tỉnh Giác, nó làm cho sức bình tĩnh của con. Trước khi nó có cái sự kiện gì xảy ra, nó nghịch ý con, con không có la người ta được là ở trong tâm con phải có sự bình tĩnh. Con thiếu bình tĩnh, cho nên tức quá phải la, đó là cái thứ nhất.

Cái thứ hai con không vượt qua được cái tâm sắc dục của mình. Thì con muốn vượt qua cái tâm sắc dục của mình, thì tức là cái nghiệp từ con người mình sinh ra nó đều đi qua cái tâm sắc dục hết. Cho nên cái dục đó nó tự mang ở trong lòng của mình. Cho nên mình muốn mà thắng nó, muốn làm chủ nó được thì nó không phải khó đâu con. Từ cái sức mà định tĩnh để cho nó phá được cái tâm sân ấy, thì con sẽ phá được cái tâm sắc dục của con. Từ đó có sức bình tĩnh, con mới tư duy quán xét, con mới thấy đó là con đường đi đến chỗ sinh tử luân hồi. Hiện giờ thì con chưa đủ sức bình tĩnh, cho nên con còn bị, những cái ý của mình, nó còn bị những cái sự cám dỗ, còn bị cái sự lôi cuốn, cho nên con không làm chủ được con. Là cái sức tỉnh giác của con chưa có.

Cho nên vì vậy mà con phải tập pháp môn Chánh Niệm Tỉnh Giác. Mà tập pháp môn Chánh Niệm Tỉnh Giác, con phải bền chí tập. À đi con biết con đi. Nó Chánh Niệm Tỉnh Giác, nó Chánh Niệm ở trong tất cả những oai nghi tế hạnh. Đi, đứng, nằm ngồi, làm tất cả những công việc nhặt rau, nấu cơm, đi đứng đều là phải biết trên tất cả những hành động của nó, phải tập cái Chánh Niệm Tỉnh Giác.

Mà Chánh Niệm Tỉnh Giác thì khi cái ý con vừa khởi một cái niệm nào sai là con biết liền. Dừng lại, ngăn diệt liền tức khắc. Cho nên con trở về với tâm thanh thản, an lạc, vô sự, con mới ngăn chặn được cái cái tâm sân. Cái tâm mà cái ái ngữ của con nó sẽ không có. Nó nói lên những lời nói nó vô văn hóa, nó nặng nề, nó không được ôn tồn nhã nhặn với cái người khác. Cho nên vì vậy mà con phải tu tập cái Chánh Niệm Tỉnh Giác.

Do con hiểu biết nhưng mà cái sức bình tĩnh, định tĩnh ở trong tâm con chưa có là do còn còn đang thiếu tu tập cái pháp Chánh Niệm Tỉnh Giác. Cho nên bây giờ con về tu tập pháp Chánh Niệm Tỉnh Giác. Thì chừng đó trong một tháng, hai tháng cái sức Chánh Niệm Tỉnh Giác con có rồi, thì tâm sân của con sẽ hết, và tâm ái dục con cũng sẽ hết, không còn có nữa. Con về hãy tập.

Phật tử Hiển: Dạ con tu Chánh Niệm Tỉnh Giác như vậy lúc trước Trưởng lão có bảo con đưa tay ra, tay vào, có phải nó là Chánh Niệm Tỉnh Giác không? Hay nó là đẩy bệnh.

(1:44:58) Trưởng lão: Cũng là Chánh Niệm Tỉnh Giác. À đó là cái phương pháp đẩy bệnh, nhưng mà nó cũng là cái phần Chánh Niệm Tỉnh Giác. Vì Chánh Niệm Tỉnh Giác, cho nên chúng ta mới tỉnh được cánh tay đưa ra vô, chúng ta mới tác ý đẩy lui. Nhưng mà cái Chánh Niệm Tỉnh Giác mới có được cái hành động đưa tay. Còn hành động bước đi, còn hành động làm tất cả những công việc nhặt rau, nấu cơm. Tất cả mọi sự việc làm đều là phải có tỉnh giác ở trên mọi hành động hết. Chứ không phải tỉnh giác có mỗi cái là đưa cánh tay ra vô. Rồi không có đưa cánh tay ra vô thì nó lại quên hết, thì cái đó không có tỉnh giác.

Nghĩa là tỉnh giác trong tất cả các hành động của con: đi, đứng, nằm, ngồi. Cho đến khi nằm ngủ, cho đến khi ngủ, đều là tỉnh giác hết tất cả mọi cái, như vậy là phải tập luyện. Con muốn bước đi, thì con phải nhắc tâm phải tỉnh giác trên bước đi. Rồi con làm cái gì đó, con sẽ nhắc tâm phải tỉnh giác. Con ngồi con làm công việc gì, con ngồi con viết con cũng nhắc tâm con tỉnh giác trong khi con cầm cây viết, cây viết của con.

Phật tử: Nhưng mà với lại như trong pháp Bát Quan Trai (…​) "Quán ly tham hoặc là quán ly sân tôi biết tôi đang nhặt rau". Chẳng hạn như con đang nhặt rau vậy, hoặc là: "Quán ly sân…​"

Trưởng lão: Cái đó là pháp Như Lý Tác Ý con, chớ không phải là Chánh Niệm Tỉnh Giác. Tỉnh giác là con phải tập, thí dụ tôi đang làm một cái gì tôi biết tôi đang làm cái hành động đó. Thí dụ như đi tôi biết tôi đi. Tôi biết đi rất rõ ràng, chứ không phải đi con giục con đi, đi, đi, chứ còn thì con không biết con đi.

(01:46:21) Nghĩa là con đi công việc đây ra ngoài nhà kia, con nhắm vào cái chuyện ở trong đầu con nghĩ ra ngoài làm cái gì đó, chứ còn đi con không cần lưu ý cái bước chân đi đâu. Nhưng mà ở đây con phải chú ý cái hành động bước chân đi từng bước đi của con. Chứ không phải là cứ nghĩ cái mục đích ra ngoài kia để lấy cái món đồ đó, ra ngoài kia để lấy cái dao, cái rựa ngoài đó không. Mà mục đích là đi ra ngoài đó, nhưng mà khởi sự bước đi là phải biết bước đi ra ngoài đó.

Phật tử Hiển: Chẳng hạn như vầy, trong nhà mà con từ trong phòng khách con xuống dưới bếp, thì con định lấy thí dụ như là cái con dao để cắt trái táo đó, thì lúc này con phải như thế nào?

Trưởng lão: Con phải, bắt đầu bước đi, con phải biết từng bước đi con, cho đến khi mà tới đó con lấy cái dao, tới cái chỗ nhà bếp.

Phật tử 7: …​tác ý trong đầu rồi mới bước đi "Bước đi tôi biết rõ tôi đang đi”.

Trưởng lão: Tôi đang biết bước đi. Để rồi con bước đi lần lượt con im lặng, con chỉ biết thầm ở trong tâm con, con biết cái bước đi của con. Cho đến khi mà con đến cái dao con biết cánh tay con đưa ra. Rồi con lấy cái dao, con cầm một cái dao rồi con trở lại con đi. Trở lại đến cái bàn khách, cái bàn mà tiếp khách. Con mới cầm trái táo, con biết con đang gọt trái táo, chẻ trái táo như thế nào. Rồi con đặt những cái miếng táo trên cái dĩa như thế nào, con đều biết rất rõ. Con đừng có lưu ý người ta, con vừa chẻ táo, mà con lưu ý. Con nói chuyện tầm bậy tầm bạ mà con không biết con đang chẻ táo thì con không có Chánh Niệm Tỉnh Giác, con hiểu không? Nghĩa là nhiều khi mình chẻ trái táo đây mà mình nói chuyện người khác thì cái chẻ táo là cái thói quen mà thôi.

Phật tử 7: Nhiều khi bạn bè tới là cứ lo làm thôi, cứ lia lịa luôn.

Trưởng lão: Cứ lo làm thôi, làm lia lịa thôi. Miệng nói mà tay cứ làm. Mà tay thì không có chú ý, nó không có chú ý trên cái tay làm. Mà nó nói là nó nói, nó làm là nó làm, nó không ăn nhằm gì hết à. Nó tỉnh theo cái kiểu chung chung của nó thì không được, mà nó phải rõ ràng trong cái hành động của nó.

Phật tử 7: Vậy muốn phá được sân, phá được tham dục là phải Chánh Niệm Tỉnh Giác, tức là thường xuyên nhắc cái tâm là tôi đang làm gì thì tôi biết rõ…​ dạ quên hoài, không nhớ.

(01:48:09) Trưởng lão: Phải Chánh Niệm Tỉnh Giác…​Tôi biết tôi đang làm công việc đó. Mà vậy mà nó còn quên tới quên lui…​ À đúng vậy. Vậy thì Thầy mới nói là vì nó quên đó cho nên nó dễ sân. Nó vì quên đó mà nó dễ, cái tâm dục nó dễ dẫn. Còn mình tỉnh giác cho nên nó dẫn mình không được. Nó vừa khởi là mình đã tỉnh rồi, mình biết rồi, thì làm sao nó dẫn, con hiểu không? Cho nên cái mà con nói ra Thầy biết, thiếu tỉnh giác chứ không có gì hết.

Phật tử 7: Đọc sách của Thầy phải nói là đọc sách thấu tim thấu gan…​

Trưởng lão: Thấu thì hiểu đó, nhưng mà cái sức tu tập tỉnh nó không có. Cũng như Thầy nói cẩn thận. Cái Đức Cẩn Thận thì ai nói cũng dễ hết, nhưng mà cẩn thận thì không tỉnh giác thì không cẩn thận.

Phật tử Hiển: Nhưng mà sao cuộc đời ở ngoài đường, chẳng hạn giống như con đi bỏ hàng, dĩ nhiên là chạy xe cẩn thận để không có vấn đề gì này, nhưng mà để gọi mà đạt cái sự tỉnh giác sao cuộc sống thế gian nó khó quá?

Trưởng lão: Vậy nó chưa có cẩn thận con. Vì vậy con mà bây giờ con cũng lái xe, con cũng biết rõ ràng là mình cũng cẩn thận lái đàng hoàng đó, nhưng mà chưa cẩn thận hẳn hoi. Cho nên vì sự cẩn thận hẳn hoi là phải tỉnh giác hẳn hoi, hoàn toàn, con phải tập đến cái mức độ đó mới được. Đối với đạo Phật mà phải hẳn hoi. Cho nên nói cẩn thận của đạo Phật đó, nó không phải cẩn thận có một chuyện, mà nó đủ mọi việc. Tức là làm cái gì đều là cẩn thận, mà tự nó, nó phải thấm nhuần tới da thịt, tới hành động của mình, thì đó là tỉnh giác rồi. Mà con thiếu cái đó thì coi như là lái xe ra đường cẩn thận, mà đây đi ra cửa, coi như đi bộ đây ra cổng, con không cẩn thận đâu, đi coi chừng vấp, vấp đất sân đó.

Bởi vậy đi đường sợ mình không cẩn thận đó thì nó đụng, cho nên cũng ráng cẩn thận. Nhưng mà đi bộ đây ra đó mà, đâu có cần gì đâu, cho nên vì vậy mà đâu có tỉnh giác, đâu có cẩn thận. Cho nên đi ngó ra cửa thôi, chứ không ngờ ở dưới chân mình có một cục đá ở đâu, nó đá: “Trời đất ơi! Ai để cục đá này như thế này đau quá trời!” Có phải không? Đó là con thiếu cẩn thận đó chứ gì. Chứ nếu mà cẩn thận thì tỉnh giác, thì con đã đi từng bước, ở trong cái nhà khách này, con bước ra đã là con từng bước, con đã chú ý dưới chân con hết rồi.

Phật tử Hiển: Tại vì con thấy là để mà giữ cái giới cho được trọn vẹn thì rõ ràng là phải phá cho được cái này mà con phá phê quá, phá chưa xong…​

(1:50:19) Trưởng lão: À coi như, chưa được đâu. Con phải, nói vậy chứ con phải tu tập tỉnh giác đàng hoàng là nó mới trọn vẹn được, năm giới đó, chứ không phải đâu. Chứ còn không khéo cái ý của mình nó sẽ bị phạm giới đó. Nói vậy chứ cái ý nó dễ phạm lắm à con…​

Phật tử 7: …​Ý thì con phàm phu …​

Trưởng lão: …​ Thì bởi vậy Thầy nói chỉ có tỉnh thức thì nó mới không phạm thôi. Cho nên cái mục đích người ta tu để người ta bình tĩnh, định tĩnh thì sự có tỉnh thức. Người ta biết cái gốc của nó, phải tu tập cái đó. Cho nên vì vậy mà mấy con bây giờ dạy lần, lần, lần mấy con, để từ đó nó mới thấm nhuần được cái sức tỉnh thì tất cả những cái đức, cái Đức Hiếu Sinh của mấy con nó sẽ thể hiện. Cái đức cẩn thận của mấy con nó sẽ có ra là do mấy con có tỉnh thức, thì do năm giới của mấy con mới trọn vẹn.

Chứ mấy con sống theo cái kiểu mà, kiểu mà coi như mình sống theo thói quen, thói quen của mình con. Muốn làm gì thì vụt trạc làm thôi, chứ còn mình không có tỉnh thức ở trên cái hành động làm đâu. Biết làm cái đó nó quen rồi, mình làm thôi, chứ còn mình không có nghĩ rằng nó sẽ đưa đến cái tai họa vầy. Cũng cầm cái dao cắt gọt này kia, chớ mà không có tỉnh, không có chánh niệm của nó ở trên đó, một lát con gọt coi chừng đứt tay ấy. À Thầy nói có nhiều người gọt táo, coi chừng cũng đứt tay chứ đâu phải trật. Thành ra đó là thiếu sức …​ Bởi vậy Thầy nói, đúng là nói cái danh từ cẩn thận chứ sự thật ra thiếu tỉnh giác. Cho nên vì vậy cầm con dao mà gọt cái kiểu này là thiếu tỉnh giác rồi. Cho nên coi chừng đứt tay bây giờ, làm một hơi có thể đổ máu chứ không trật. Bởi vậy Thầy nói đạo Phật hay lắm mấy con, dạy mấy con tu tập đâu ra đó, pháp nào ra pháp đấy.

Phật tử 7: Thực ra con cũng nhớ là hồi xưa con cũng đi chùa nhiều để cầu bình an, cũng thích, vì đi từ trước giải phóng. Trước giải phóng khi con hai ba tuổi cũng đã đi. Còn nhớ là bỏ tiền vào một khúc xương kêu leng keng, hồi đó cái đồng hai chục nó cũng bự. Thành ra nhưng mà rồi cuối cùng con cũng nghĩ là ủa tại sao mình đi theo Phật mà năm giới mà mình giữ hoài không được. Con cũng đã tự đặt ra những tiêu chuẩn, con mới nói với vợ con là hãy ráng giúp tôi, nghĩa là trước giờ mang tiếng là đi theo Phật giáo, rồi nhất là bây giờ lại gặp Trưởng lão, mà chẳng lẽ năm giới này rồi tới ngày chết xuống mồ rồi không giữ được.

Tức là giống như chẳng hạn là học năm năm thì phải hết cấp 1, tức là nó phải có thời gian để mà nó hết từng cấp, à con cũng cảm thấy rất là ngượng, năm giới này mà con không …​ Tức là con định đặt một cái mục tiêu là ta phải đến năm nào thì ta sẽ hoàn thành chứ không lẽ bây giờ, nhất là hồi xưa đi chẳng hạn như bên khất sĩ đi qua tịnh xá (…​) giữ giới, ví dụ mình phạm, thì cũng kỳ vậy đó, nhưng mà nó khác. Còn bây giờ mọi người hỏi con thì con không đi chùa, thỉnh thoảng bao lâu thì có một vài Phật tử thôi bây giờ đi lên hướng Trưởng lão Thích Thông Lạc thì là một nơi chánh pháp, mà bản thân mình giữ giới không được, tức là mình cảm thấy rất là ngượng.

(01:52:54) Trưởng lão: À đâu có gì đâu, muốn mà giữ giới được không có gì hết. Con thấy à bây giờ mình, cái này đó mình, sức định tĩnh của mình nó có, bình tĩnh của mình có. Tốt hơn mình sắp xếp gia đình, một tháng vậy đó mình về trên Tu viện này, năm ngày hay ba ngày hay tuần lễ. Kỳ này về đó ta tập cái sức Chánh Niệm Tỉnh Giác cái đã. Biết rồi, bây giờ mình, cái này chỉ còn ở Tu viện tập thôi, chứ trong gia đình mình tập không được.

Phật tử Hiển: Dạ tập không được, cái cảnh nó động. Vợ con rất là kỳ, tối cứ mê mấy cái biểu diễn thời trang. Động con lắm, Trưởng Lão ơi! …​Con chịu không nổi.

Trưởng lão: À thôi, đừng có vậy. Bây giờ cứ về Tu viện đi, cứ về Tu viện đi, về Tu viện…​ Thì bởi vậy Thầy nói chỉ có về Tu viện là cái môi trường có thể chúng ta tập tỉnh giác được mà thôi. Rất khó mấy con, cho nên cố gắng, cố gắng về Tu viện tập.

Phật tử 7: Vâng vậy để sau này con sẽ sắp xếp lại để mà về một vài ngày. Trong một vài ngày đó thí dụ con về được thì con sẽ xin Thầy để mà tập riêng toàn tỉnh giác không…​Bát Quan Trai, Định Vô Lậu…​

Trưởng lão: Đó thì là toàn tập tỉnh giác thôi, nội bây nhiêu đó. Bây giờ Thầy sẽ dạy cho tất cả các cái phương pháp mà tập tỉnh giác, như pháp Thân Hành Niệm, Chánh Niệm Tỉnh Giác, đi kinh hành, rồi hít thở như cách nào. Thì trong khi đó để tỉnh giác từng trong cái hành động, rồi đi, đứng, nằm, ngồi, những oai nghi như thế nào? Để Thầy dạy cho mình tỉnh giác. Lần lượt từ cái hành động này, mình kết hợp với cái hành động kia bắt đầu mình có sức tỉnh giác. Thì bắt đầu nó toàn bộ tất cả oai nghi tế hạnh mình đều sẽ tỉnh giác hết.

Phật tử 7: Vậy thì coi như là nếu như mà con sắp xếp được lúc đó, thì thay vì như bao lâu nay khi con lên được một ngày, có khi hai ngày mình đi bình thường, thì lúc này xin cô Út cho vào thất…​

Trưởng lão: À mình vào thất, vào thất để mình tu …​

Phật tử: Dạ nhưng mà trước khi vào thất tu, thí dụ con ở trong thất con xin gặp Trưởng lão được không…​

(01:54:36) Trưởng lão: À đúng rồi, thì Thầy sẽ qua cái Thầy dạy cho. Bây giờ con ở một cái thất kia phải không? Bây giờ đó muốn gặp Thầy, rồi bắt đầu bây giờ cô Út báo cho Thầy hay, thì Thầy qua. À bắt đầu bây giờ Thầy dạy con, bây giờ ở trong thất phải không? Hai ngày, con phải tu pháp này cho Thầy. Tuần sau lên hai ngày, phải tu pháp này cho Thầy. Cứ như vậy tập, chừng nào nhuần nhuyễn Thầy cho dạy tới pháp khác để tỉnh thức. Cho đến khi cái pháp cuối cùng mà tỉnh thức hoàn toàn. Thầy nói được rồi, bây giờ về gia đình sống đi, thì bắt đầu tỉnh thức hết. Giờ không giận nữa đâu, ai nói gì thì nói tâm như cục đất rồi, phải không?

Phật tử 7: Nếu không thì con thấy (…​)

Trưởng lão: Nó đỡ, nó đỡ, nó giảm bớt, nhưng mà điều kiện có những cái nó không xả được hết. À như bây giờ tất cả những giới luật kia thì con thấy cũng tạm ổn đi. Nhưng mà còn hai cái nữa mà sao nó hoài mà nó không được, cũng hiểu mà tại sao? Là tại vì mình thiếu cái này mà mình làm không được. Cho nên vì vậy mà phải tập cái này con. À nó có phương pháp. Mấy con cố gắng.

Rồi bắt đầu bây giờ còn hỏi Thầy gì nữa không con?